WYŁĄCZENIA – KIEDY NIE MA OBOWIĄZKU WYZNACZENIA DORADCY?
Przepis 1.8.3 ADR (Umowa europejska dotycząca międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (ADR), sporządzona w Genewie dnia 30 września 1957 r. (Dz. U. z 2019 r., poz. 769 i 2471), oraz art. 15 Ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o przewozie towarów niebezpiecznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 154 i 875.) określają, że przedsiębiorca nie ma obowiązku wyznaczenia doradcy, jeżeli „działalność dotyczy takich ilości towarów w każdej jednostce transportowej, które nie są większe od podanych w 1.1.3.6, 1.7.1.4 i w działach 3.3, 3.4 i 3.5”.
1.1.3.6. Wyłączenia dotyczące ilości przewożonych w jednostce transportowej
Każdemu pozycji UN przypisano kategorię transportową, zgodnie z którą oblicza się ilości wyłączone. W tej samej jednostce transportowej można przewozić różne towary niebezpieczne, także na wyłączeniu, o ile spełniony będzie warunek ilościowy określony w dokumencie ADR. Przepisy jasno podają, jak obliczać wartości i jak należy rozumieć „maksymalną ilość całkowitą na jednostkę transportową”. W tabeli poniżej podano maksymalne ilości całkowite oraz mnożnik, jaki należy zastosować przy obliczaniu ilości dla różnych towarów niebezpiecznych.
Tabela. Maksymalne ilość całkowite na pojazd dla wyłączenia ze względu na ilości przewożone w jednostce transportowej.
|
Kat. tran. |
Materiały lub przedmioty |
Maksb. ilość całkowita na jednostkę transportową |
Mnożnik przewozu towarów z różnych kat. transport. |
|
|
(1) |
(2) |
(3) |
(4) |
|
|
0 |
klasa 1 |
1.1A, 1.1L, 1.2L, 1.3L, i UN0190 |
0 |
Brak wyłączenia |
|
klasa 3 |
UN3343 |
|||
|
klasa 4.2 |
Materiały należące do I grupy pakowania |
|||
|
klasa 4.3 |
UN 1183, 1242, 1295, 1340, 1390, 1403, 1928, 2813, 2965, 2968, 2988, 3129, 3130, 3131, 3132 3134, 3148, 3396, 3398, 3399 |
|||
|
klasa 5.1 |
UN2426 |
|||
|
klasa 6.1 |
UN1051, 1600, 1613, 1614, 2312, 3250, 3294 |
|||
|
klasa 6.2 |
UN2814, 2900 i 3549 |
|||
|
klasa 7 |
UN 2912 do 2919, 2977, 2978, 3321 do 3333 |
|||
|
klasa 8 |
UN2215 (BEZWODNIK MALEINOWY STOPIONY) |
|||
|
klasa 9 |
UN2315, 3151, 3152, 3432 oraz przedmi zawierające takie materiały lub ich mieszaniny |
|||
|
oraz opakowania próżne nieoczyszczone, które zawierały materiały należące do niniejszej kategorii, z wyjątkiem opakowań zaklasyfikowanych do UN 2908 |
||||
|
1 |
materiały i przedmioty należące do I grupy pakowania, które nie należą do kategorii transportowej 0 oraz materiały i przedmioty następujących klas: |
20 |
x 50a lub x 20 dla UN 0081, 0082, 0084, 0241, 0331, 0332, 0482, 1005 i 1017 |
|
|
klasa 1 |
1.1B do 1.1J a/1.2B do 1.2J/1.3C/1.3G/1.3H/1.3J/1.5D a |
|||
|
klasa 2 |
grupy T, TC a, TO, TF, TOC a i TFC, aerozole grup C, CO, FC, T, TF, TC, TO, TFC i TOC a, chemikalia pod ciśnieniem UN: 3502, 3503, 3504 i 3505 |
|||
|
klasa 4.1 |
UN 3221 do 3224, 3231 do 3240, 3533 i 3534 |
|||
|
klasa 5.2 |
UN 3101 do 3104 oraz 3111 do 3120 |
|||
|
2 |
materiały należące do II grupy pakowania, które nie należą do kategorii transportowych 0, 1 i 4 oraz materiały i przedmioty następujących klas: |
333 |
x 3 |
|
|
klasa 1 |
1.4B do 1.4G i 1.6N |
|||
|
klasa 2 |
grupa F, aerozole grupy F, chemikalia pod ciśnieniem o numerze UN 3501 |
|||
|
klasa 4.1 klasa 4.3 klasa 5.1 |
UN 3225 do 3230, 3531 i 3532 UN 3292 UN 3356 |
|||
|
klasa 5.2 |
UN 3105 do 3110 |
|||
|
klasa 6.1 |
UN 1700, 2016 i 2017 i materiały należące do III grupy pakowania |
|||
|
klasa 9 |
UN 3090, 3091, 3245, 3480 i 3481 |
|||
|
3 |
materiały należące do III grupy pakowania, które nie należą do kategorii transportowych 0, 2 i 4 oraz materiały i przedmioty następujących klas: |
1 000 |
x 1 |
|
|
klasa 2 |
Grupy A i O, aerozole grup A i O, chemikalia pod ciśnieniem UN 3500 |
|||
|
klasa 3 |
UN 3473 |
|||
|
klasa 4.3 |
UN 3476 |
|||
|
klasa 8 |
UN 2794, 2795, 2800, 3028, 3477 i 3506 |
|||
|
klasa 9 |
UN 2990, 3072 |
|||
|
4 |
klasa 1 |
1.4S |
Bez ograniczeń |
|
|
klasa 2 |
UN 3537, 3538, 3539 |
|||
|
klasa 3 |
UN 3540 |
|||
|
klasa 4.1 |
UN1331, 1345, 1944, 1945, 2254, 2623, 3541 |
|||
|
klasa 4.2 |
UN1361, 1362 należące do III GP i UN 3542 |
|||
|
klasa 4.3 |
UN 3543 |
|||
|
klasa 5.1 |
UN 3544 |
|||
|
klasa 5.2 |
UN 3545 |
|||
|
klasa 6.1 |
UN 3546 |
|||
|
klasa 7 |
UN2908 do 2911 |
|||
|
klasa 8 |
UN 3547 |
|||
|
klasa 9 |
UN3268 i 3499, 3508, 3509 i 3548 |
|||
|
oraz opakowania próżne nieoczyszczone, które zawierały materiały inne niż należące do kategorii transportowej 0 |
||||
a W przypadku UN: 0081, 0082, 0084, 0241, 0331, 0332, 0482, 1005 i 1017, maksymalna ilość całkowita na jednostkę transportową wynosi 50 kg.
b Maksymalna całkowita ilość dla każdej kategorii transportowej odpowiada wartości obliczeniowej „1000” (patrz także 1.1.3.6.4).
Źródło: ADR.
W przypadku, kiedy ilość przewożonych towarów niebezpiecznych należących do tej samej kategorii transportowej nie przekracza ilości podanych w kolumnie (3) Tabeli 3 dla danej kategorii transportowej lub ilość ta nie przekracza wartości obliczonej zgodnie z 1.1.3.6.4 przy towarach należących do różnych kategorii transportowych, towary te, z pewnymi wyjątkami, można przewozić w sztukach przesyłek w jednej jednostce transportowej bez stosowania określonych przepisami wymagań. Jednostka transportowa przewożąca towary w ilościach wyłączonych nie musi być oznakowana pomarańczowymi tablicami i być wyposażona w sprzęt wskazany w instrukcjach (oprócz gaśnicy przenośnej). Takiego przewozu nie dotyczą też przepisy związane z ochroną TDR i przewozami specjalnymi w sztukach przesyłek (za wyjątkiem przewozu w małych kontenerach oraz w temperaturze kontrolowanej). Kierowca przewożący towary na wyłączeniu nie musi posiadać zaświadczenia ADR ani przewozić w pojeździe instrukcji pisemnych.
Choć kierowcy przewożący towary na wyłączeniu dotyczącym ilości towarów przewożonych nie muszą mieć zaświadczenia ADR, to powinni być przeszkoleni w zakresie wymagań związanych z takim przewozem. Kierowcy ci nie mogą również otwierać sztuk przesyłek, używać przenośnych urządzeń oświetleniowych, które mogłyby spowodować powstanie iskry krzesanej oraz palić zarówno w pobliżu, jak i wewnątrz pojazdów podczas czynności ładunkowych. W tabeli 12 opracowano zestawienie porównawcze wymagań ADR dla przewozu korzystając z wyłączenia LQ i 1.1.3.6 oraz bez korzystania z wyłączeń.
1.7.1.4. Przepisy ADR nie mają zastosowania do przewozu wymienionych w tym przepisie niektórych materiałów promieniotwórczych, naturalnych materiałów i rud zawierających naturalnie występujące izotopy promieniotwórcze oraz niepromieniotwórczych obiektów stałych;
3.3. Przepisy szczególne dotyczące niektórych materiałów lub przedmiotów
Istnieje 675 różnych przepisów szczególnych, które są wskazane dla danej pozycji UN w wykazie towarów niebezpiecznych (w kolumnie (6) tabeli A w dziale 3.2). Przepisy szczególne dotyczące danego materiału i przedmiotu, pozwalają na wyłączenie z ADR, pod określonymi warunkami, dotyczącymi np. odpowiedniego zapakowania i oznakowania.
Przykład: Pozycja UN 1044, w tabeli 3.2 A ma podany przepis szczególny 594.
PS 594 Następujące przedmioty, wyprodukowane i napełnione zgodnie z przepisami stosowanymi w państwie producenta nie podlegają przepisom ADR:
UN 1044 gaśnice zabezpieczone przed przypadkowym rozładowaniem, w przypadku gdy:
- są zapakowane w mocne opakowanie zewnętrzne; lub
- są to duże gaśnice spełniające wymagania przepisu szczególnego PP91 instrukcji pakowania P003 podanego w 4.1.4.1;
UWAGA: „Przepisy stosowane w państwie producenta” oznaczają przepisy mające zastosowanie w państwie producenta lub przepisy mające zastosowanie w państwie użytkowania.
3.4. Wyłączenia dotyczące towarów niebezpiecznych zapakowanych w ilościach ograniczonych (LQ)
Przepisy działu stosuje się do przewozu towarów niebezpiecznych niektórych klas zapakowanych w ilościach ograniczonych. Dla każdego towaru ADR przewiduje odpowiedni limit ilościowy dotyczący opakowania wewnętrznego lub przedmiotu.
Zgodnie z kolumną 7a Tabeli A umowy ADR oraz przepisem 3.4.1 tj., jeśli w kolumnie 7a jest wskazany limit ilościowy „0” to oznacza, że towar jest niedopuszczony do przewozu w ilościach ograniczonych.
Towary niebezpieczne zapakowane w ilościach ograniczonych nie podlegają też żadnym innym przepisom ADR. Istnieją jednak wyjątki i te należy uwzględnić, przewożąc towary na wyłączeniu LQ, odnosząc się do przepisów ADR zawartych w poszczególnych częściach umowy (części od 1 do 7). Towary niebezpieczne w ilościach ograniczonych powinny być odpowiednio zapakowane, co również określono w umowie ADR. Towary te nie tylko trzeba umieścić we właściwych opakowaniach wewnętrznych, ale też zapewnić ich transport we wskazanych przez przepisy opakowaniach zewnętrznych.
Na wstępie należy doprecyzować słownictwo zgodnie z Umową ADR.
Pojedyncze opakowanie o pojemności do 5L – opakowanie wewnętrzne.
Skrzynia tekturowa, w której są umieszczone opakowania wewnętrzne- opakowanie zewnętrzne.
Opakowanie wewnętrzne + opakowanie zewnętrzne= opakowanie kombinowane.
Opakowania kombinowane ustawione na palecie ( lub w większym opakowaniu) tworzą opakowanie zbiorcze.
Opakowania pojedyncze o pojemności do 5L/5Kg mogą być zapakowane:
- a) do skrzyni tekturowej, której masa brutto nie może być większa niż 30 kg ,
- b) ustawione na tacy obciągnięte folią termokurczliwą lub folią rozciągliwą, w takim przypadku całkowita masa brutto sztuki przesyłki nie powinna przekraczać 20 kg.
Dla tak przygotowanych opakowań (sztuk przesyłek) wymagane jest oznakowanie znakiem LQ.
Przed nadaniem tych opakowań do przewozu należy przekazać przewoźnikowi informację o całkowitej masie kilogramów brutto tych towarów np. w formie zapisu: „Całkowita masa brutto towarów niebezpiecznych zapakowanych w ilościach ograniczonych LQ …. [kg]”
3.4. Wyłączenia dotyczące towarów niebezpiecznych zapakowanych w ilościach wyłączonych (EQ)
Kontynuując kwestię wyłączeń związanych z przewozem towarów niebezpiecznych, należy wspomnieć o tym odnoszącym się do towarów zapakowanych w ilościach wyłączonych. Towar przewożony w ilościach określonych przepisami Działu 3.5 podlega tylko wybranym wymaganiom poszczególnych działów ADR dotyczących szkoleń, procedur klasyfikacji i kryteriów dla określania grup pakowania oraz ogólnych zasad pakowania.
Materiały niebezpieczne z kodem alfanumerycznym (E1, E2, E3, E4, E5), można przewozić jako ilości wyłączone, gdy maksymalna ilość netto na opakowanie wewnętrzne jest niewielka i wynosi maksymalnie 30 ml/g (w gramach dla materiałów stałych i w ml dla materiałów ciekłych i gazów), a ilość netto na opakowanie zewnętrzne wynosi 300, 500 lub 1000 g/l. Tak przewożone ilości wyłączone należy zapakować w określone przepisami opakowanie i odpowiednio je oznaczyć. Oznakowanie przedstawiono na poniższym rysunku.
